به سایت های مختلف که سرک بکشید با چنین مطالبی زیاد روبرو می شوید: «موضوع: گَنگ - تعداد ابیات: 16 + شاه بیت - قیمت کل تکست: 150 هزار تومان - قیمت بیت: *(Beat) 150 هزار تومان - قیمت ماکت: 20 هزار تومان - میکس و مَستر حرفه ای: 80 هزار تومان - هزینه کل: 400 هزار تومان»؛ به همین سادگی! قیمت ها اکثرا حول و حوش 300 تا 400 هزار تومان می چرخد ولی بعضی از سایت ها برای کاربران خود تخفیف هم قائل می شوند تا یک وقت سراغ کس دیگری نروند و مشتری دائم خودشان باشند. با مدیر یکی از این سایت ها که یک جوان هم سن و سال خودمان است گپی زدیم تا آمار درستی از اوضاع و احوال این روزهای گفتاواز (رپ سابق!) دربیاوریم.
* تا آخر این گزارش به جز عبارت شاه بیت، هر جا «بیت» دیدید، همین Beat بخوانیدش و بی خیال ابیات و مصرع های اشعار کهن پارسی شوید!در اکثر سایت ها، پروسه تقریبا به همین شکل است؛ یک نفر بیت را می سازد، یکی دیگر (شاید هم همان نفر اول) روی آن تکست می گوید و بعد همه را با میکس و مسترینگ در یک ماکت به خوانندگان آماتور می دهند: «همه بیت هایی که در سایت ها هست، ساخته دست خودمان است و هیچ کدام کاور شده یا تقلیدی نیستند. برای سفارش تکست ها هم با چند شاعر قوی قرارداد داریم که من بیت بسازم و آنها روی بیت من شعر بنویسند. بعضی از تکست ها را هم کاربران در انجمن ها می گذارند و من هم روی صفحه سایت قرار می دهم.»
تکست های رپ بعضا غیرمودبانه و در مواردی، خیلی منشوری می شوند و همین نکته، یکی از دلایل اصلی مخالفت خانواده ها با این سبک موسیقی است؛ کلمات به کار رفته در ترانه ها. مثلا در بعضی شعرها که خواننده صرفا به دنبال کوبیدن یک خواننده یا گروه دیگر است، از هیچ فحش و فضیحتی دریغ نمی ورزد: «بعضی از سبک های رپ خشن است و کلمات رکیک در آنها تلفیق شده، مثلا سبک گنگ.
البته کسی که تازه می خواهد شروع به خوانندگی کند، نباید ذهنش از کلمات قرمز و بی معنی پر باشد. همین مسائل باعث می شود ذهنیت مردم از رپ، فقط به سمت فحش دادن و حرف های تند و زننده برود. باور کنید بیشتر کاربران سایت، سبک رپ را برای درد دل کردن و زدن حرف هایشان انتخاب می کنند، با اینکه می دانند نتیجه گرفتن در این راه خیلی سخت و اذیت کننده است.»
ما خوبیم فقط !عملیات ساخت یک ماکت 400-300 هزار تومانی، خیلی هم پیچیده نیست و با توجه به قوی و ضعیف بودن کار، حداکثر دو روز زمان می برد: «از بین بیت هایی که ما می سازیم، سبک های دیس لاو و اجتماعی خیلی طرفدار دارد ولی مثلا سبکی مثل راک اوضاعش خوب نیست. کلا در ایران بیشتر همین دو سبک جا افتاده و اکثر رپرها از همین سبک ها برای انتقال حرف هایشان به مردم استفاده می کنند.»
یک بیت که مثلا قیمتش 150 هزار تومان است، در اصل برای سازندگانش هزینه ای معادل صفر تومان دارد! «من برای ساخت بیت از سخت افزار خاصی استفاده نمی کنم. کلا همه بیت ها با نرم افزار قدرتمند اف.ال.استودیو ساخته می شود و فقط خلاقیت است که کارها را جلو می برد وگرنه ساخت یک بیت هزینه خاصی ندارد. هزینه صرفا برای خلاقیتی است که پشت طراحی شان بوده است.»
حالا اگر بتوانند این خلاقیت را کنترل کنند، روند ساخت بیت تندتر هم می شود: «اگر کار و بار و زندگی را کلا کنار بگذاریم و آهنگسازی را تمام وقت انجام بدهیم، طی دو روز یک بیت می سازیم. وقتی یک پک بیت کامل شد، آن را در سایت قرار می دهیم. معمولا در چند هفته اول نصف بیت ها را می برند. بعضی ها هم خیلی کم فروخته می شوند چون کارهای خاصی هستند. من برای همه سلیقه ها و سبک ها بیت می زنم. حتی شده یک بیت را بعد از 6 ماه فروختم اما بالاخره فروختم. هر روز آهنگ های جدید را گوش می دهم تا سبک ها و تغییرات آنها را بهتر بشناسم.»
با وجود تمام این حرف ها و اینکه سایت یکساله آنها تا به حال نزدیک به 6500 کاربر داشته اما در بعضی ماه ها فروش کم است؛ علی الخصوص با شروع فصل مدرسه و دانشگاه: «یکی از بهترین زمان های فروش ما تابستان هاست، چون اکثر مشتریان ما دانشجو یا محصل هستند و در سه ماه تعطیلی وقت بیشتری برای کار کردن روی موزیک دارند. هر چه به سمت پاییز و زمستان می رویم، فروش مان افت می کند. به طور کلی درآمدمان ثابت نیست؛ مثلا شده هفته ای 300 تومان یا بیشتر فروخته ایم یا در طول یک ماه یک میلیون تومان درآمد داشته ایم.»
به اضافه شاه بیت!تکست رپ به قول خودشان می تواند یک کار را از سقوط آزاد نجات دهد. اما آیا یک ترانه با مشخصات «موضوع: متفرقه - تعداد ابیات: 16 + شاه بیت» 80 هزار تومان می ارزد؟! اصلا تکست های رپ، حرف حسابشان چیست؟ «رپ یک کلمه لاتین به معنی «نصیحت تند» است. به نظر من این تکست ها یکسری دل نوشته است و رپرها اتفاقاتی که دیده یا تجربه کرده اند را روی کاغذ پیاده می کنند تا بقیه مردم صدایشان را بشنوند و بفهمند که در مشکل شان تنها نیستند. البته اغراق و فضاسازی برای جذاب کردن و گیرایی شعر هم با مفهوم اثر تلفیق می شود و یک کار را کامل می کند.»
در این روزهایی که بخشی از کارهای رپ دارد به سمت مجاز شدن می رود، یکی از چالش های اصلی در آوردن کلمات ممنوع از تکست های آن است، چیزی که به نظر شکل این سبک را تغییر می دهد.
یک گپ و گفت چالشی با بچه های گروهی که دور همی ترانه رپ می سازند
لحن و نحوه ادای کلمات شان کاملا با هم فرق دارد و حتی بدون دانستن هویت جغرافیایی شان هم می شود به این تفاوت پی برد. امیررضا و فرشاد را از محله خانی آباد به اکباتان کشاندیم تا در مقابل ابراهیم و مصطفی، رپرهای اکباتانی رپ و فضای آدم هایی که سراغ آن می روند را به چالش بکشیم.
مصطفی 19 ساله و در 4 سال فعالیتش در زمینه رپ، سه کار برای خودش ساخته. یار غارش ابراهیم است. فرشاد از 10 سالگی به موسیقی رپ علاقمند شده. امیررضا هم که به بداهه گویی هایش معروف است، از 9 سالگی گرافیتی کار می کند و کار رپ را هم دو سال پیش با فرشاد شروع کرده. یخ جمع که آب می شود حرف های بامزه ای درباره فضای آنها از زبان خودشان می شنویم.
با این سوال کلیدی و کلیشه ای شروع کنیم: چرا رپ؟امیررضا: چون نمی توانیم با سبک های دیگر کار کنیم. مشکلاتی داریم که فقط در این سبک می توانیم حرف های مان را بزنیم.
خب نمی شود همین مشکلات را در سبک پاپ بیان کرد؟امیررضا: پاپ دوست ندارم. الان پاپ فقط راجع به عشق و «گذاشتی رفتی، برنگشتی...» است. ما از اول گوشمان به موسیقی رپ عادت کرده است.
ابراهیم: من برعکس بچه ها همه چیز گوش می دهم. رپ، پاپ، سنتی و ... بعضی ها تک بعدی هستند، مثل کسی که بین ورزش ها فقط فوتبال را دوست دارد ولی کسانی هم به اصل ورزش علاقمندند و از تمامی رشته ها لذت می برند.
کار اول تان چطور بود؟مصطفی: اصلا نمی گذارم کسی کار اولم را گوش کند. یک کار اجتماعی بود که وقتی در خیابان راه می رفتم به ذهنم رسید و توی گوشی ام نوشتم. سه تا وِرس [= قسمت] داشت. بخش آخرش در مورد رفیق بود. هیچکدام از بخش ها به هم ربطی نداشتند. البته آن موقع خیلی به خودم افتخار می کردم (می خندد) ولی الان به خودم می گویم این چی بود من خواندم؟
فرشاد: از هر رپری که بپرسی، می گوید نسبت به اولین کارش خیلی پیشرفت کرده. البته یکی از آدم معروف های این زمینه قبلا گفته که ایرانی ها، رپ نمی خوانند، همه اش تقلید است.
اوضاع درستان چطور است؟مصطفی: به نظر من سواد داشتن برای رپ خواندن مهم نیست. مهم تجربه است. الان آدم های معروف رپ فارسی، همه از روی تجربه رپ می خوانند. در رپ آدم باسواد کم داریم. من خودم فقط یک نفر را می شناسم که فوق لیسانس ادبیات دارد و رپ می خواند. به تلویزیون می گوید «جعبه جادویی که آدم ها را کنترل می کند»، یا می گوید خیاطی شده است «طب اعتبار». یعنی باید یک کت و شلوار خوب بپوشی تا اعتبار کسب کنی.
شما که تازه شروع کرده اید، برایتان مهم نیست تحصیلات آکادمیک داشته باشید؟مصطفی: شاید یکسری افراد بگویند برای چه درس بخوانیم، وقتی همین الان تکست ها را خودمان می گوییم؛ ولی من دوست دارم درس بخوانم و بتوانم بیت هایم را بسازم و تکست های پخته تری بگویم.
منبع 1 :
bartarinhaمنبع 2 :
دانلود بیت رپ بیتستان
